EKONOMİK KADIN

  Fernando León de Aranoa yönetmeliğinde İspanya’da çekilmiş bir film olan güneşli pazartesiler biraz da belgesel tadında. Kapitalizm olgusunun tavan yaptığı, işsizliğin bol, paranın ucu ucuna yettiği hatta çoğu zaman yetmediği hatta ve hatta abartmak gerekirse paranın bulunamadığı o dönemi konu almış. Bazı kesimler için sanat tablolarından fırlamış, mükemmelliğin soyut resmi olan kapitalist sistemin gösterilenin aksine orta ve alt kesim için adeta korku filmi olan yüzü anlatılmış. Orta yaşlı adamların derme çatma bir barda çaresizlikleri boğazlarına takılmışken yalandan gülmeleri, yalan muhabbetleri arasında geçen ve gerçeklik kokusunu izlerken buram buram burnumuza tüttüren pazartesi çılgınsızlığı. Çılgınlık demek doğru gelmedi. Oysa evde ekmek bekleyen çocukları olan ve eli ekmek tutması gereken adamlardı çoğu, bomboş geçirdikleri bu zamanlar çılgınlık olmalıydı. İşsizlik o kadar sıradanlaşmıştı ki rutinleri olmuştu artık, asıl çılgınlık iş bulmaktı. Filmin kasvetli havası n...

2008 krizinin yapıtlarından biri olan bu belgeselin yönetmeni Charles Ferguson’dur. Belgesel İzlanda’nın doğası ve ekonomisini anlatarak başlıyor. İzlanda’da bankalar birbirlerini balon gibi şişirmişler ve hisse fiyatları dokuz ev fiyatları ikiye katlamıştı. Milyonlarca borçlanma ortaya çıkmıştı. 2008 sonlarında bankaların tüm sistemi çökmüştü. İşsizlik üç ay gibi kısa bir sürede üç katına çıkmıştı. Amerika’da da durum farklı değildi. Belgesel şu şekilde devam eder: BURAYA NASIL GELDİK? Büyük buhrandan sonra piyasalarda devlet ipleri eline almıştı ve 40 yıl boyunca en ufak bir kriz yaşanmadı. 1982’de yönetim tasarruf ve kredi yönetimlerini serbestleştirdi ve yatırım bankaları halka açık hale geldi. 10 yıl sonra çoğu tasarruf ve kredi yönetim kurumu batmıştı, vergi mükelleflerine çok büyük bir ödeme yüklenmişti ve milyonlarca insanın tasarrufları heba olmuştu. Bir sonraki çöküş 2001’de gerçekleşmişti ve 5 trilyon kaybedilmişti, sermaye piyasasını düzenlemek için kurulan SPK( sermaye...

  2008 yılında gerçekleşen ekonomik krizin Amerika’da başlayıp hızla tüm dünyaya yayılan ve Michael Levis tarafından kaleme alınan büyük açık kitabı Adam McKay yönetmenliğinde filme uyarlanmıştır. Film Mihael Burry adlı para yöneticisinin ipotekli bireysel kredilerin 2007 yılında ödenememeye başlayacağını keşfetmesiyle başlar. Bankadan kredi temerrüt takası adında finansal bir araç oluşturmasını ister ve konut piyasasındaki tahvilleri açığa satışa çıkarır. Bankacıların hoşuna gider çünkü bu durum sadece milyonlarca Amerikalının konut kredilerini aynı anda ödeyememesi durumunda gerçekleşecektir. Tek bir banka değil tüm bankalarla aynı anlaşmaya girer. Jared Vennett isimli zeki bankacı burry’nin planını anladığında hemen harekete geçer ve Mark Baum’u kredi temerrüt takasında açığa satışa yatırım yapması için ikna etmeye çalışır.   Baum ve ekibi ivedilikle konu hakkında araştırma yapmak için sahaya çıkar ve ekip balonun doğru olduğunu sistemin çökeceğini anlar ve açığa satış iç...